Autor: Elżbieta Walczak

W dzisiejszym wpisie szczegółowo omówimy instytucję zachowku, zwracając szczególną uwagę na to, jak prawo do niego ulega zmianom w przypadku rozwodu lub separacji. Przedstawimy, w jaki sposób różne formy zakończenia lub zawieszenia relacji małżeńskich wpływają na możliwość otrzymania zachowku przez byłych lub pozostających w separacji małżonków.

Czytaj dalej „Zachowek w kontekście rozwodu, małżeństwa i separacji. ”

Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem Sądu Najwyższego, choroba jednego z małżonków – w szczególności choroba somatyczna – co do zasady nie może być uznana za wystarczającą przesłankę orzeczenia rozwodu, nawet w sytuacji zupełnego i trwałego rozkładu pożycia. Przeważa pogląd, że w obliczu cierpienia i trudności zdrowotnych współmałżonek ma obowiązek zapewnienia pomocy, wsparcia i lojalności, co wynika z art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Sytuacja może się jednak zmienić, gdy w grę wchodzi choroba psychiczna – zwłaszcza długotrwała i uniemożliwiająca utrzymanie więzi emocjonalnych.

Czytaj dalej „Czy choroba psychiczna małżonka może być podstawą do orzeczenia rozwodu? ”

Proces korekty płci to trudna i wieloetapowa droga, wymagająca odwagi i determinacji na wielu płaszczyznach, bowiem podejmujące się tranzycji,  oprócz wielu cierpień, które wiążą się z zabiegami medycznymi, muszą uzbroić się w cierpliwość, mając przed sobą długą i żmudną procedurę prawną. Osoby transpłciowe w Polsce, które decydują się na sądowe ustalenie płci, muszą liczyć się z szeregiem ograniczeń wynikających z obecnego stanu prawnego. Szczególnie skomplikowana sytuacja pojawia się wówczas, gdy osoba transpłciowa pozostaje w ważnym związku małżeńskim.

Czytaj dalej „Korekta płci a związek małżeński”

Nie jest kontrowersyjnym stwierdzenie, że dla osoby, której sprawa toczy się przed Sądem, to właśnie to postępowanie jest dla niej najważniejsze i powinno być traktowane priorytetowo przez wszystkie jednostki zaangażowane w sprawę. Takie podejście podmiotu zainteresowanego, w szczególności jest uzasadnione, kiedy to dane postępowanie dotyczy życia prywatnego i rodzinnego, w szczególności rozwodu. Czy jednak przepisy prawa, podzielają percepcję strony postępowania i przewidują szczególny tryb dla spraw rozwodowych? Odpowiedzi na to pytanie dostarczają dwa postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 19 października 2017 r. (III SPP 44/17) oraz z dnia 9 stycznia 2018 r. (III SPP 55/17).

Czytaj dalej „Czy sprawy o rozwód należą do kategorii spraw pilnych?”

Konkubinat jest terminem, który w nauce prawa określa trwały związek dwóch osób (zazwyczaj mężczyzny i kobiety), które wspólnie prowadzą gospodarstwo domowe, lecz nie zawarły związku małżeńskiego. W Polsce konkubinat nie został wprost uregulowany w przepisach prawa rodzinnego. Z tego powodu jego charakter prawny, a zwłaszcza skutki majątkowe wynikające z tego typu związku, budzą wiele pytań i kontrowersji. W dzisiejszym wpisie pochylimy się nad istotą konkubinatu w kontekście prawnym, a także dokonamy analizy orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Białymstoku w sprawie dotyczącej rozliczeń majątkowych między byłymi konkubentami.

Czytaj dalej „Charakter prawny konkubinatu w świetle prawa rodzinnego.”

Treść przepisu art. 56 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (KRIO), który wskazuje przesłanki rozwodu, już wielokrotnie była głównym tematem artykułów na naszym blogu. W dzisiejszym wpisie, znów dokonanym jego analizy, jednakże skupimy się tylko na jego paragrafie trzecim, który ustanawia tzw. zasadę rekryminacji.

Czytaj dalej „Zasada rekryminacji na gruncie prawa rodzinnego: interpretacja art. 56 § 3 KRO”

Treść art. 59 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który reguluje kwestię powrotu do nazwiska noszonego przed zawarciem małżeństwa po orzeczeniu rozwodu, był już przedmiotem jednego z artykułów na naszym blogu. Zatem w ramach przypomnienia: rozwiedziony małżonek, który w wyniku zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może w ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się wyroku rozwodowego złożyć przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem oświadczenie o powrocie do poprzedniego nazwiska. Jest to prawo, a nie obowiązek – małżonek samodzielnie decyduje, czy chce powrócić do nazwiska noszonego przed ślubem, czy też zatrzymać nazwisko nabyte w małżeństwie.

Skoro przypomnieliśmy sobie to, o czym pisaliśmy, już jakiś czas temu na łamach naszego bloga, spróbujmy odpowiedzieć na pytanie czy przepis ten daje podstawę prawną byłemu małżonkowi do żądania od swojej byłej żony lub męża zmiany nazwiska?

Czytaj dalej „Czy były mąż może żądać odebrania byłej żonie prawa do nazwiska nabytego podczas małżeństwa?”

W sytuacjach, gdy małżonkowie się rozwodzą, a jeden z nich otrzymuje alimenty, pojawia się pytanie: co stanie się z tym wsparciem w razie śmierci byłego małżonka? Czy rozwiedziony małżonek może ubiegać się o rentę rodzinną, jeśli wcześniej otrzymywał alimenty? Sprawa wydaje się skomplikowana, ale przepisy prawa jasno regulują te kwestie. W niniejszym artykule przyjrzymy się, jakie są zależności między obowiązkiem alimentacyjnym a prawem do renty rodzinnej na podstawie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2017 r., oraz przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Czytaj dalej „Korelacja między alimentami a rentą rodzinną.”

Rozstania małżeńskie to zawsze trudne i emocjonujące chwile. Dla wielu ludzi, separacja, inaczej niż rozwód, wydaje się być mniej drastycznym rozwiązaniem – w głowach wielu z nas powstaje wizja jakoby ustalenie takiego stanu prawnego było swoistą chwilą wytchnienia, czasem na przemyślenie “ostatecznej” decyzji rozwodowej i odbudowę wzajemnych relacji. Bywa jednak i tak, że separacja staje się preludium do rozwodu, bo niejednokrotnie okazuje się, że małżonkowie nie potrafią już odbudować zniszczonej więzi.

Wyobraźmy sobie małżonków, którzy po wielu latach wspólnego życia decydują się na separację, wierząc, że potrzebują czasu, aby poukładać swoje sprawy. Czas spędzony oddzielnie uświadamia im, że powrót do siebie nie jest już możliwy. Wówczas pojawia się chęć, by zakończyć ten rozdział definitywnie. Czy jednak można zmienić żądanie separacji na żądanie rozwodu w ramach postępowania apelacyjnego?

Czytaj dalej „Czy jest możliwe aby w ramach postępowania apelacyjnego o ustalenie separacji pomiędzy małżonkami, dokonać zmiany powództwa na żądanie orzeczenia rozwodu?”

Rozwód jest jednym z najtrudniejszych i najbardziej emocjonalnie obciążających momentów w życiu. To proces, który nie tylko kończy pewien etap, ale także wyznacza nowy kierunek w życiu obojga małżonków. W polskim prawie cywilnym, kluczową rolę odgrywa art. 56 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, który reguluje kwestie związane z orzeczeniem rozwodu. Szczególnie interesujący jest § 3 tego przepisu, który zastrzega, że rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Na pierwszy rzut oka, przepis ten wydaje się być jasny i prostolinijny, jednak jak w wielu przypadkach, jego interpretacja nie może być oderwana od realiów życiowych oraz całego systemu prawnego.

Czytaj dalej „Brak wyrażenia zgody na rozwód przez małżonka niewinnego a zasady współżycia społecznego.”