Wszystko o rozwodzie

Relacje rodziców z dziećmi są jednymi z najważniejszych więzi międzyludzkich. Prawo i obowiązek utrzymywania kontaktów pomiędzy dzieckiem a rodzicem zostały wyraźnie uregulowane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (art. 113 k.r.o.). Jednak coraz częściej sądy sięgają także do przepisów Kodeksu cywilnego, w szczególności do art. 23 k.c., który chroni dobra osobiste człowieka. Jednym z takich dóbr – co potwierdza utrwalone orzecznictwo – jest właśnie więź rodzinna.

Sprawa, którą w 2019 r. rozpoznał Sąd Apelacyjny w Katowicach (sygn. I ACa 752/18), stanowi istotny przykład, jak prawo cywilne może chronić relację rodzic–dziecko przed naruszaniem przez drugiego rodzica.

Czytaj dalej „Prawo rodzica do kontaktów z dzieckiem a dobra osobiste – analiza art. 23 k.c. w świetle orzecznictwa”

Rozstanie rodziców nie powinno oznaczać separacji dziecka z jednym z nich. Niezależnie od tego, czy kontakty z dzieckiem zostały ustalone przez sąd, czy w drodze ugody – powinny być realizowane. Najczęściej problemy dotyczą sytuacji, w których jedno z rodziców utrudnia drugiemu kontakt z dzieckiem. W takiej sytuacji prawo przewiduje konkretne środki nacisku – np. zagrożenie sankcją pieniężną.

Ale co w sytuacji odwrotnej? Co, jeśli to rodzic uprawniony do kontaktu nie chce go realizować – nie przychodzi na spotkania lub ignoruje ustalone terminy? Czy druga strona – najczęściej rodzic sprawujący opiekę – pozostaje wtedy bez narzędzi prawnych, które pozwolą mu chronić jego dziecko? Czy sąd może w takiej sytuacji ukarać rodzica, który „nie chce skorzystać z przysługującego mu prawa”?

Na te pytania odpowiedział Sąd Najwyższy w niezwykle ważnej uchwale z dnia 13 kwietnia 2022 r. (sygn. III CZP 76/22), analizując, jak interpretować art.  598(15) § 2 Kodeksu postępowania cywilnego.

Czytaj dalej „Czy rodzic może zignorować ustalone kontakty z dzieckiem bez konsekwencji? ”

Wakacje z dzieckiem to czas odpoczynku, przygód, wspólnego odkrywania i poznawania świata. Jednak dla rodziców po rozwodzie taki wyjazd, zwłaszcza poza granice Polski, często bywa źródłem napięć i sporów. Co zrobić, gdy jeden z rodziców nie zgadza się na zagraniczne wakacje? Czy jego sprzeciw oznacza automatyczne wstrzymanie planów?

Na te pytania odpowiedź przynosi postanowienie Sądu Rejonowego w Toruniu (sygn. III Nsm 813/23), które dotyczy właśnie sporu między rodzicami o wyjazd z dzieckiem do Włoch. Przyjrzyjmy się tej sprawie i przepisom, które ją regulują — bo podobne sytuacje mogą przydarzyć się każdemu rodzicowi wychowującemu dziecko po rozwodzie.

Czytaj dalej „Wakacje z dzieckiem po rozwodzie — czy potrzebna jest zgoda drugiego rodzica na wyjazd za granicę? ”

Wielu z nas zakłada, że skoro w małżeństwie „wszystko jest wspólne”, to i każda złotówka z pensji współmałżonka zgodnie z literą prawa, trafia automatycznie do majątku wspólnego. Na pierwszy rzut oka wydaje się to logiczne – przecież oboje małżonkowie tworzą  gospodarstwo domowe – dzielą rachunki, wydatki i cele. Ale czy zawsze taka sytuacja ma miejsce? Czy każda część wynagrodzenia za pracę rzeczywiście staje się majątkiem wspólnym?

Odpowiedź – jak to bywa w prawie – brzmi: „to zależy”. Co do zasady wynagrodzenie jednego z małżonków faktycznie zasila majątek wspólny, ale od tej reguły są wyjątki. A jeden z nich był osią sporu w sprawie, którą rozpatrywał Sąd Rejonowy w Łodzi. Konflikt ten orbitował wobec następującego pytania – czy skoro pożyczkę mieszkaniową spłacano bezpośrednio z pensji żony – jeszcze zanim fizycznie trafiła do jej kieszeni – to środki te faktycznie były już majątkiem wspólnym. Czy może jednak pozostały jej majątkiem osobistym?

Czytaj dalej „Czy wynagrodzenie jednego z małżonków zawsze wchodzi do majątku wspólnego?”

Dłużnicy nie ustają w poszukiwaniu sposobów na uniknięcie spłaty swoich zobowiązań. Zdarza się, że niektóre z ich działań ocierają się o granice prawa lub wręcz mają charakter działań pozornych, zmierzających do pokrzywdzenia wierzycieli. Jednym z bardziej kreatywnych mechanizmów, który łączy się zarówno z tematyką prawa rodzinnego, jak i egzekucyjnego, jest próba „schowania” majątku pod płaszczykiem umowy alimentacyjnej.

Na gruncie polskiego prawa alimenty – z racji swojego celu – korzystają z przeróżnych legislacyjnych przywilejów, m.in. pierwszeństwa zaspokojenia w toku egzekucji. Ten szczególny status bywa jednak nadużywany. Dowodzi tego interesujący przypadek rozpoznany przez Sąd Apelacyjny w Warszawie, w którym sąd musiał zmierzyć się z pytaniem, czy umowa alimentacyjna może zostać uznana za czynność dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli.

Czytaj dalej „Umowa alimentacyjna jako sposób na ochronę przed wierzycielami.”

Kiedy nad małżeństwem zaczynają się zbierać ciemne chmury zwiastujące niechybny rozpad związku, małżonkowie często podejmują działania, które mogą być impulsywne, nieracjonalne lub po prostu nieprzewidywalne. Nie jest rzadkością, że już na etapie przygotowań do sprawy rozwodowej jeden z małżonków podejmuje samodzielną decyzję o „wypłaceniu” środków zgromadzonych na wspólnym rachunku bankowym – nierzadko bez wiedzy i zgody drugiej strony. Podczas spotkań z klientami regularnie spotykamy się z pytaniami: „Czy to było legalne?”, „Co teraz zrobić?” i „Czy mogę odzyskać te pieniądze?”. Poniżej wyjaśniamy, jak takie działania oceniają sądy i jakie konsekwencje może nieść za sobą takie samowolne „sięgnięcie” po środki z majątku wspólnego.

Czytaj dalej „Małżonek zabrał pieniądze z konta –  czyli o przywłaszczeniu majątku wspólnego przez żonę/męża słów kilka.”

W polskim postępowaniu cywilnym rozwód może zostać orzeczony również w formie wyroku zaocznego. To instytucja, która może zaskoczyć stronę pozwaną – szczególnie wtedy, gdy ta liczy na to, że jej bierna postawa zablokuje zakończenie małżeństwa. W rzeczywistości jednak brak odpowiedzi na pozew czy niestawiennictwo na rozprawie nie powstrzymują sądu przed orzeczeniem rozwodu. Wręcz przeciwnie – mogą doprowadzić do szybszego wydania wyroku.

Czytaj dalej „Rozwód w wyroku zaocznym – kiedy może zostać orzeczony?”

Chociaż orzeczenie eksmisji jednego z małżonków w ramach postępowania rozwodowego jest możliwe, może być one zastosowane wyłącznie w wyjątkowych sytuacjach. W niniejszym artykule wyjaśniamy, kiedy sąd może orzec o eksmisji podczas rozwodu, opierając się na wyroku Sądu Najwyższego oraz stanowiskach doktryny, które w sposób przystępny wyjaśnią nam tę kwestię.

Czytaj dalej „Orzeczenie eksmisji małżonka w ramach postępowania rozwodowego.”

W dzisiejszym wpisie szczegółowo omówimy instytucję zachowku, zwracając szczególną uwagę na to, jak prawo do niego ulega zmianom w przypadku rozwodu lub separacji. Przedstawimy, w jaki sposób różne formy zakończenia lub zawieszenia relacji małżeńskich wpływają na możliwość otrzymania zachowku przez byłych lub pozostających w separacji małżonków.

Czytaj dalej „Zachowek w kontekście rozwodu, małżeństwa i separacji. ”

Jednym z najczęstszych problemów przy podziale majątku wspólnego po rozwodzie jest sytuacja, w której jeden z małżonków inwestował własne środki – pochodzące z majątku osobistego – w składniki majątku wspólnego. Nierzadko chodzi o pieniądze uzyskane z darowizny, spadku lub sprzedaży mieszkania nabytego przed ślubem. Z pozoru wszystko wydaje się proste: skoro ktoś zainwestował środki osobiste, powinien dostać odpowiedni zwrot. Ale jak to wygląda w praktyce sądowej?

Czytaj dalej „Rozliczanie nakładów z majątku osobistego na wspólny.”