Do kancelarii prawnych regularnie trafiają klienci, którzy stają przed wyzwaniem obrony swojego prawa do utrzymywania relacji z własnym dzieckiem. Problem ten, niestety, nie jest rzadkością, lecz codziennością wielu rozbitych rodzin. W wyniku nieporozumień, konfliktów, a czasami otwartej niechęci między rodzicami, dzieci niejednokrotnie stają się niezamierzonymi pionkami w emocjonalnej szachownicy dorosłych. Ta bolesna prawda manifestuje się najbardziej w momencie rozpadu związku, kiedy to skomplikowane emocje i niezagojone rany prowadzą do sytuacji, w których dobro dziecka przestaje być nadrzędnym priorytetem. W kontekście tych wyzwań, polskie prawo oferuje konkretne rozwiązania, skupiając się na ochronie interesu dziecka oraz zapewnieniu mu możliwości utrzymania kontaktów z obydwojgiem rodziców. Przepisy art. 598(15) i 598(16) Kodeksu Postępowania Cywilnego wprowadzają mechanizm sankcji pieniężnych dla rodzica, który utrudnia dziecku kontakt z drugim z rodziców.
Art. 598(15) – Zagrożenie sankcją pieniężną
Zgodnie z § 1 tego artykułu, sąd opiekuńczy może zagrozić osobie, pod której pieczą dziecko pozostaje, nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązków wynikających z orzeczenia sądowego lub ugody dotyczącej kontaktów z dzieckiem. Warto podkreślić, że sąd bierze pod uwagę sytuację majątkową osoby naruszającej obowiązki, co oznacza, że wysokość sankcji pieniężnej jest dostosowana do możliwości finansowych danego rodzica.
„Użycie w omawianym przepisie sformułowania „sąd zagrozi” sugeruje, że w każdym przypadku naruszenia obowiązków (niezależnie od jego wagi) sąd wydaje postanowienie o zagrożeniu nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku. Rozwiązanie to wydaje się nieracjonalne, gdyż w pewnych sytuacjach wydanie takiego postanowienia przyczyni się do powstania lub zwiększenia skali konfliktu pomiędzy rodzicami, co jest sprzeczne z dobrem dziecka. Sąd powinien mieć zatem pewną swobodę orzekania w tym zakresie.” P. Pruś [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany. Tom II. Art. 478-1217, red. M. Manowska, LEX/el. 2022, art. 598(15).
Art. 598(16) – Nakazanie zapłaty sumy pieniężnej
Jeżeli mimo zagrożenia sankcją pieniężną, osoba nadal nie wykonuje swoich obowiązków, sąd opiekuńczy na podstawie art. 598(16) może nakazać jej zapłatę należnej sumy pieniężnej. Wysokość tej kwoty jest ustalana stosownie do liczby naruszeń, z możliwością zmiany w wyjątkowych przypadkach, ze względu na zmianę okoliczności.
Co ciekawe, zapłacona kara pieniężna nie ma charakteru grzywny, albowiem nie trafia ona do Skarbu Państwa, lecz do kieszeni drugiego rodzica.
Ważne jest, aby pamiętać, że na postanowienia sądu, o których mowa w art. 598(15) i 598(16), przysługuje zażalenie. Oznacza to, że decyzje sądu w tej kwestii nie są ostateczne i mogą być poddane ponownej ocenie przez wyższą instancję. Dodatkowo, prawomocne postanowienie sądu, w którym nakazano zapłatę należnej sumy pieniężnej, jest tytułem wykonawczym bez potrzeby nadawania mu klauzuli wykonalności. Ułatwia to proces egzekwowania zaległych płatności.
Chcesz wiedzieć więcej? Zapraszamy do kontaktu!
Zdjęcie: unsplash.com