Poza ładunkiem emocjonalnym, który jest nierozłączny z procesem rozwodu, kolejnym problematycznym elementem tego postępowania, jest ten dotyczący podziału majątku wspólnego. Jedną z istotnych kwestii, która może pojawić się podczas rozwodu, jest status darowizn oraz spadków, które jeden z małżonków otrzymał w trakcie trwania małżeństwa. W jaki sposób prawo reguluje te sprawy? Czy spadek lub darowizna podlegają podziałowi po rozwodzie? Odpowiedź na te pytania zawiera art. 33 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego.
Co mówią przepisy?
Zgodnie z art. 33 pkt.2 k.r.o., przedmioty nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę wchodzą do majątku osobistego obdarowanego, chyba że spadkodawca lub darczyńca postanowił inaczej. Oznacza to, że w zasadzie każda darowizna otrzymana przez jednego z małżonków podczas trwania małżeństwa, które pozostaje w ustroju wspólności majątkowej, należy do jego majątku osobistego i nie podlega podziałowi w przypadku rozwodu.
Co, jednak jeśli darczyńca zdecyduje, że darowizna ma wejść do majątku wspólnego małżonków? W takim przypadku darowizna staje się częścią majątku wspólnego, pod warunkiem, że wola darczyńcy zostanie wyraźnie zakomunikowana małżonkom i jednoznacznie wynika z dokumentów, na przykład z treści aktu notarialnego.
Przykładem może być sytuacja, w której rodzice przekazują swojemu dorosłemu dziecku, będącemu w związku małżeńskim, samochód. Wejdzie on do majątku osobistego ich dziecka, a współmałżonek nie będzie miał do niego żadnych praw.
Jeżeli jednak rodzice przepisują np. działkę budowlaną na rzecz obydwojga małżonków i taki zapis znajdzie się w akcie notarialnym, to wówczas małżonkowie stają się współwłaścicielami zarówno działki, jak i np. domu, który na niej wspólnie wybudowali.
Spadek a podział majątku
Podobnie rzecz ma się ze spadkiem. Jeśli spadkodawca chce uczynić spadkobiercami oboje małżonków, musi wyraźnie wyrazić tę wolę w testamencie, wskazując współmałżonka jako jednego ze spadkobierców.
Podsumowując, zarówno darowizny, jak i spadki zasadniczo wchodzą do majątku osobistego małżonka i nie podlegają podziałowi po rozwodzie.
Jednakże istnieje możliwość zmiany tego stanu przez wyraźne postanowienie darczyńcy lub spadkodawcy, co może skutkować włączeniem tych składników do majątku wspólnego. Ważne jest zatem, aby przy otrzymywaniu darowizny lub spadku zwrócić uwagę na intencje darczyńcy lub spadkodawcy oraz odpowiednio udokumentować te intencje, co może mieć znaczenie w przypadku przyszłego podziału majątku.
„Zawarty w art. 33 pkt 2 k.r.o. wyjątek od zasady, że przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez jednego lub oboje małżonków wchodzą do majątku wspólnego, obejmuje sytuację, gdy nabycie określonego przedmiotu następuje nieodpłatnie, w wyniku działania przepisów ustawy (dziedziczenie ustawowe) lub jednostronnej czynności prawnej podmiotu dokonującego rozporządzenia (dziedziczenie testamentowe, zapis), albo też w wyniku czynności prawnej dwustronnej, ale charakteryzującej się nieodpłatnością (darowizna). Ustawodawca w takich przypadkach istotne znaczenie nadał dwóm okolicznościom: nabyciu przedmiotu majątkowego nieodpłatnie oraz woli dotychczasowego uprawnionego (spadkodawcy, darczyńcy). Wola spadkodawcy lub darczyńcy przesądza o wejściu przedmiotu majątkowego do majątku wspólnego bądź do majątku osobistego (poprzednio odrębnego)”.” Postanowienie SN z 18.04.2008 r., II CSK 647/07, LEX nr 518174.
Chcesz wiedzieć więcej? Zapraszamy do kontaktu!
Zdjęcie: unsplash.com